TECNALIA Elewitekin lankidetzan ari da komunikazio kuantikoetan aurrera egiteko sare elektriko adimendun ultraseguru baterantz
TECNALIA, Espainiako ikerketa aplikatuko zentrorik handiena, Elewit bere bazkide eta Redeiaren plataforma teknologikoarekin lankidetzan ari da paradigma kuantiko berriarekin aurrera egiteko sare elektriko adimendun edo sare elektriko adimendunen ziberbabes osorantz.
Elewit Redeiaren plataforma teknologikoaren eta TECNALIAren arteko berrikuntza-arloko lankidetzaren esparruan, bi erakundeak QKD (Quantum Key Distribution) teknologia berritzaileak ikertzen aritu dira, sare elektriko adimendunetako komunikazio ultraseguruetarako oinarri gisa. Fotonika erabiltzen dute informazioa transmititzeko eta prozesatzeko, azpiestazioetan dauden azpiegiturak aprobetxatuz.
Teknologia emergentea da, eta ingurune fisikoetan —zuntz bidez— nahiz espazio irekietan —laser komunikazio atmosferiko edo espazialetarako— ezartzen hasi da. Hala ere, egungo sistemen sendotasunaren, gakoak behar besteko arintasunez sortzeko gaitasunaren, ekipamenduaren formatuaren edo forma-faktorearen, puntuz puntuko komunikazio-motaren eta hurbilketaren araberako beste muga espezifiko batzuen inguruan dituen mugek teknologia emergente bihurtzen dute oraindik ere. Horregatik, teknologia horiek oso aplikazio mugatua dute oraindik ingurune errealetan, eta industria-testuinguruetan ez dira ia erabili. Horregatik da berritzailea lankidetza hori.
Alde horretatik, Sara Lazaro Elewiteko Communications Partnerrak adierazi du: “Redeiaren plataforma teknologiko gisa, etorkizunean gure komunikazioak sekurizatzeko modua aldatu ahal izango duten teknologia disruptiboen aldeko apustua egiten dugu, askoz sendoagoak eta fidagarriagoak izan daitezen”.
Konputazio kuantikoa problema matematiko jakin batzuetarako
Konputazio-gaitasuna garatzea eta paradigma berriak agertzea, hala nola konputazio kuantikoaren nagusitasun potentziala problema matematiko jakin batzuetarako, ari da izaten ondorio batzuk, eta aurrenetakoa zera da: informazioa babesteko mekanismo alternatibo berrien garapena.
Egungo komunikazio-sistemetan gehien erabiltzen diren zifratze-metodoetako batzuk egungo prozesamendu-teknologien gakoak aurkitzeko zailtasunean oinarritzen dira. “Hala ere, hurbilketa kuantikoekin frogatu da zailtasun hori makina kuantiko behar bezain indartsuekin konpon daitekeela”, azaldu du Alejandra Ruiz sare elektriko adimendunetako QKD esperimentuen zuzendariak: “kalteberatasuna murrizteko metodo berriak aurkitzea ezinbestekoa da sare intrintsekoki seguruak lortzeko".
TECNALIAren QKD ekipamendu esperimentalak
QKD teknologiarekin esperimentatu da. Teknologia horrek klonazio ezaren fenomeno kuantikoaren propietateak eta komunikazio-protokolo klasiko batzuk erabiltzen ditu zifratze-gako simetrikoak bi punturen artean trukatzeko, balizko erasotzaile batek ez dituela ikusi bermatuz. Gako-mota horiek trukatzea ez da arriskutsua, arerioaren zenbatzeko gaitasuna eta erabilitako plataforma direnak direla ere.
Bi erakundeetako lantaldeek TECNALIAren QKD ekipamendu esperimentalak erabili dituzte Reintelek —zuntz optiko ilunaren Espainiako hornitzaile handienak— kudeatzen dituen komunikazioen ekipamenduari eta azpiegiturei buruzko gako kuantikoak trukatzeko probak egiteko Sare Elektrikoaren azpiestazioan, gakoen distantzia, abiadura eta tamaina desberdinak probatuz eta eraso potentzialekin esperimentatuz. Esperimentu horiek zutabe teknologikoak garatzen laguntzen dute, hain zuzen ere, ekonomia eta gizartea mehatxu zibernetikoetatik babestuko dituen komunikazio-azpiegitura seguru baten ikuspegirantz.
Elewiti buruz
Redeiaren plataforma teknologikoa da 2019an sortu zen, elektrizitatearen eta telekomunikazioen sektoreen erronka berriei soluzioak eskaintzeko. Helburu batekin: trantsizio energetikoa eta konektibitatea bultzatzea, etorkizun jasangarria sortzeko.
TECNALIAri buruz
Gure misioa ikerketa teknologikoa onura bihurtzea eta I+G+Baren bidez mundu hobea eraikitzea da, gure jarduerak zenbait dimentsiotan, hala nola ekonomikoan, zientifiko-teknologikoan, sozialean eta ingurumenekoan, duen eragin positiboa areagotuz.
Teknologia kuantikoen arloan, garapen tekniko berriak sortzen ari gara konputazio, komunikazio eta detekziorako, zeinek materiaren manipulazioa baliatzen baitute mekanika kuantikoaren propietateak aprobetxatzeko. Garapen horiek, etorkizun hurbilean, gizartea kudeatzeko azpiegituren belaunaldi berri bat eratuko dute pixkanaka.
